CBC: Wat is een capaciteitsbeperkend contract en wat betekent het voor jouw bedrijf?

Waarom een CBC steeds relevanter wordt

Het elektriciteitsnet in Nederland loopt op steeds meer plekken tegen zijn grenzen aan. Bedrijven die willen uitbreiden of duurzame energie willen terugleveren, krijgen te maken met netcongestie: er is simpelweg niet genoeg ruimte op het net. Een capaciteitsbeperkend contract (CBC) kan dan een oplossing zijn om toch vooruit te kunnen.

Wat is een capaciteitsbeperkend contract

Met een CBC spreek je met de netbeheerder af dat je minder transportcapaciteit gebruikt dan je technisch zou kunnen. Je beperkt dus je maximale afname of teruglevering. Zo ontstaat er ruimte op het net om meer partijen aan te sluiten of uit te breiden, zonder dat het net overbelast raakt.

Je technische capaciteit is daarbij het maximum wat jouw aansluiting en installaties aankunnen. Heb je bijvoorbeeld zonnepanelen met een piekvermogen van 500 kW, dan kun je technisch gezien 500 kW terugleveren. Is je aansluiting 1 MW groot, dan kun je maximaal 1 MW aan stroom gebruiken. Met een CBC spreek je af dat je bewust onder deze grens blijft en je capaciteit slim inzet.

Naast ruimte op het net, geeft een CBC je vaak ook toegang tot een vergoeding voor gemiste invoeding of gemist verbruik. Hoe hoog die vergoeding is, hangt af van het type contract en de afspraken die je maakt — bijvoorbeeld vaste tarieven of een vergoeding gebaseerd op marktprijzen (zoals EPEX-Spot), eventueel aangevuld met compensatie voor misgelopen subsidies zoals SDE++ of Garanties van Oorsprong.

Waarom een CBC?

Door de groeiende vraag naar elektriciteit en de opkomst van duurzame opwek ontstaat er steeds vaker netcongestie. Met een CBC help je mee om het net stabiel te houden en kun je vaak sneller worden aangesloten of uitgebreid dan zonder zo’n afspraak. Zo kun je je bedrijfsactiviteiten of verduurzaming toch voortzetten, zonder onnodige vertraging.

Voor wie is een CBC interessant?

Een CBC is vooral interessant voor bedrijven die hun energieverbruik of -opwekking flexibel kunnen aansturen. Denk bijvoorbeeld aan:

-        Bedrijven met productieprocessen die tijdelijk verschoven kunnen worden.

-        Locaties met batterijen of andere vormen van energieopslag.

-        Bedrijven met zonnepanelen of laadpleinen.

Hoe meer flexibiliteit je hebt, hoe beter je kunt inspelen op de afspraken in een CBC en de risico’s beperkt.

Hoe werkt het in de praktijk?

Een capaciteitsbeperkend contract (CBC) legt vast dat je — vrijwillig en tijdelijk — afziet van (een deel van) je recht op transportcapaciteit. Je mag dan minder stroom afnemen of terugleveren dan technisch mogelijk is.

Er zijn twee vormen:

• Vaste capaciteitsbeperking: je beperkt structureel je transportcapaciteit op vaste dagen en tijdstippen.

• Variabele capaciteitsbeperking (op afroep): je past je capaciteit aan wanneer de netbeheerder daarom vraagt. Deze afroep gebeurt vaak één dag van tevoren, vóór 08:30 uur, bijvoorbeeld via een portaal zoals GOPACS.

Bij een vaste capaciteitsbeperking worden de momenten waarop de beperking geldt al vooraf in het contract vastgelegd. Dit zijn vaak terugkerende tijdvakken, zoals maandag t/m vrijdag tussen 07:00 en 11:00 uur. Je mag dan binnen die periodes maximaal een afgesproken hoeveelheid vermogen gebruiken of terugleveren. Er is dus geen dagelijkse communicatie of afroep; de beperking geldt automatisch binnen de afgesproken blokken.

Alle afspraken worden vastgelegd in een contract tussen jouw organisatie en de netbeheerder. In dat contract staan onder andere:

• De locatie en technische capaciteit van je aansluiting

• Het type beperking (vast of op afroep), inclusief periodes en tijden

• De minimumcapaciteit en eventuele op- of afschakelstappen

• De wijze waarop communicatie plaatsvindt over een beperking

• De meetmethoden en validatieregels (vaak via officiële meetverantwoordelijke)

• De vergoeding per MWh of MW, inclusief eventuele opslag op marktprijzen (zoals EPEX-Spot)

• Compensatie van misgelopen inkomsten uit SDE++, Garanties van Oorsprong of PPA’s

Let op: bij variabele beperking geef je op afroep ruimte vrij op het net. De netbeheerder communiceert dagelijks of en hoeveel capaciteit je moet beperken. Als je hier niet aan voldoet, zijn er duidelijke gevolgen:

• Je ontvangt geen vergoeding over de betreffende dag

• Je kunt aansprakelijk worden gesteld voor schade bij derden

• De netbeheerder mag je aansluiting tijdelijk afschakelen of beperken

Daarom is het cruciaal om je energiestromen continu te monitoren. Dat kan handmatig of met een slim systeem. Een Energy Management Systeem (EMS) helpt je om:

• Automatisch te reageren op beperkingssignalen

• Verbruik en opwek in balans te houden binnen de afgesproken grenzen

• Inzicht te houden in prestaties per installatie of aansluiting

Zonder goed afgestemd energiemanagement wordt het lastig om de afspraken structureel na te leven — en loop je risico op financiële of operationele gevolgen.

Voordelen van een CBC

Sneller aangesloten of uitgebreid: je voorkomt lange wachttijden voor netverzwaring.
Lagere kosten: je voorkomt piekbelasting en onnodige boetes.
Optimale benutting van je opwek: flexibiliteit zorgt dat je duurzame energie slim inzet.
Bijdragen aan een stabiel net: je helpt mee netcongestie te beperken.

Vergoeding bij flexibiliteit: bij deelname aan congestiemanagement ontvang je vaak een financiële vergoeding voor gemiste invoeding of gemist gebruik, afhankelijk van je contractafspraken.

Wat betekent een CBC voor jouw bedrijf

Een CBC biedt kansen, maar vraagt wel om flexibiliteit in je processen en duidelijke interne afspraken. Je moet in staat zijn om je transportcapaciteit op korte termijn aan te passen, vooral bij een variabel contract. Dat betekent ook dat je energieleverancier, meetverantwoordelijke en andere betrokken partijen goed op de hoogte moeten zijn van je beperkingen. Dit moet je zelf afstemmen en contractueel goed regelen.

Conclusie

Een capaciteitsbeperkend contract is voor veel bedrijven een praktische manier om toch te kunnen groeien, ondanks de beperkingen op het elektriciteitsnet. Door flexibel om te gaan met je capaciteit en de juiste middelen in te zetten, benut je je aansluiting optimaal en draag je bij aan een stabiel en toekomstbestendig energiesysteem.

Benieuwd hoe een EMS jouw bedrijf kan helpen slim met netcapaciteit om te gaan? Neem gerust contact met ons op. We denken graag met je mee!